Borsa İstanbul’da zaman zaman bazı hisselere Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) uyarınca tedbirler uygulanıyor. Bunlardan bir tanesi olan tek fiyat uygulaması nedir ve tek fiyat uygulamasında hisse alım satımı nasıl yapılır gibi soruların yanıtlarını vermeye çalışacağız.
Borsada bulunan hisseler spekülatif işlemlere maruz kaldıkları zamanlarda Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından bazı tedbirler getirilmektedir. Bu tedbirler genellikle kredili işlem ve açığa satış yasağı, brüt takas yasağı, tek fiyat uygulaması, internet işlemleri yasağı gibi uygulamalardır. Tek fiyat uygulaması da bu önlemlerden biri olmakla beraber gözaltı piyasasında bulunan hisselerde de tek fiyat uygulanmaktadır.
İçindekiler
Tek fiyat uygulaması, bir hisse senedinin Borsa İstanbul tarafından belirlenen zaman dilimlerinde alış ve satış emirlerinin borsaya bildirilmesi ve belirlenen saatlerde eşleşmeler tamamlanarak tek bir fiyat üzerinden işlem görmesidir.
Borsada tek fiyat ile işlem gören bir hisse senedi için alış ve satış emirlerinin toplandığı saatler vardır. Bu saatler 09.55, 12.55, 13.55, 17.55 saatleridir.
Tek fiyat ile işlem gören bir hisse senedini almak ya da satmak için yukarıda belirlenen saatlerden önce borsaya emirlerin iletilmesi gerekmektedir. Bu emirlerin gerçekleşmesi için ya teorik eşleşme fiyatı üzerinden ya da piyasa fiyatı üzerinden verilmesi gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse, tek fiyat uygulamasında olan abcx hissesi için belirlenen saatlerin öncesinde alım satım emirleri toplanmaya başlar. Bu alım satım emirleri eşleştiği zaman teorik eşleşme fiyatı ortaya çıkar. Diyelim ki tek fiyat ile işlem gören abcx hissesini satın almak istiyorsunuz. Belirlenen saatlerden de saat 12.55 ‘de işlem yapacağınızı ve hissenin 09.55 itibariyle 3 liradan işlem gördüğünü düşünelim. Siz alım yapmak için saat 12.55 öncesinde talimat vermelisiniz ancak hissenin o anda 3 lira gözükmesi sizin bu hisseyi 3 liraya alabileceğiniz anlamına gelmemektedir. Nitekim 09.55 ile 12.55 saatleri arasında alım ve satım talimatları borsaya iletilir ve 12.55 ‘de hissenin yeni fiyatı ortaya çıkar. Alım satım eşleşmeleri sonucu 12.55’de fiyat 3.10 TL olduğunu düşünelim eğer 3.10 TL aşağısında alım emri verirseniz hisseyi almanız mümkün olmayacaktır. Eğer teorik eşleşmeleri görebiliyorsanız teorik eşleşme fiyatının üzerinde vereceğiniz alım talimatı ile ya da “piyasadan limite” alım talimatı ile hisseyi almanız mümkün olacaktır.
Borsa kapandıktan sonra 18.10 saati itibariyle aracı kurumunuz üzerinden tek fiyatta işlem gören bir hisse için alım talimatı verebilirsiniz. Bu uygulama genellikle ertesi gün “tavan fiyattan” işlem görmesi beklenen hisselerde öncellikli olarak sıraya girip hisseyi almaya yarar.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından verilen tedbir kapsamında tek fiyata alınan hisselerin fiyatlarının genellikle tedbirin ilk günleri düştüğü görülmekle beraber bu konuda bir yaygınlık ve kesinlik yoktur. Unutulmamalıdır ki tek fiyat uygulaması da diğer tedbirler gibi yatırımcıyı korumaya yönelik uygulamaya konulur.