Repo Nedir? Repo Çeşitleri Nelerdir? Repo ne işe yarar? Reponun çeşitleri ve özellikleri nelerdir? Nereden satın alınır?
İçindekiler
Düz Repo bir menkul kıymeti, belli bir tarihte belli bir fiyattan geri alma taahhüdü ile yapılan satış işlemi olarak adı verilir. Repoya konu olan menkul kıymetler, teminat özelliği taşır ve kısa vadeli borç verme durumu söz konusu olmaktadır.
Ters Repo bir menkul kıymetin, işlem başlangıç valöründen satın alınması ve bitiş valöründen geri satılması işlemi olarak adlandırılır. Ters repo yapan taraf, parayı kullandıran taraftır ve geri satış taahhüdü ile menkul kıymeti alır. Düz repoda olduğu gibi menkul kıymet geri alınmak üzere satılmamaktadır.
Gecelik işlemlerin yapılabildiği ülkelerde yayın kullanılan bir tür olarak bilinmektedir. Gecelik repoda, vade 1 gündür ve aksi kararlaştırmadığı sürece valör aynı gün olarak işlem görür. Nihai takas ise ertesi gündür. Valör Cuma günüyse, teslimat pazartesi gerçekleştirilir. Repo piyasasında en fazla ciroya sahip kalem olarak bilinir.
Vadesi belirsiz olarak yapılan repo işlemi olarak bilinmektedir. Yapılan sözleşmeyi taraflar, herhangi bir tarihte sonlandırabilme olanağı mevcut. İşleme konu olan menkul kıymet ve nakit para günlük olarak değerlendirilmektedir.
Bu türde iki durum söz konusu olabilmektedir. Birincisinde; işleme konu olan sermaye piyasası aracı, satan tarafın portföyünde olmamasına rağmen işlem gerçekleşir. Bu işlemde el değiştiren yatırım aracı değil, teslim eden makbuz veya dekont olarak işlem görür.
İlk anlaşma tarihiyle belirlenen vade sonuna doğru, sözleşme taraflarından herhangi birinin ihbarı olmadan repo otomatik olarak yenileme yapar. Bu türe genellikle overnight veya çok kısa vadelerle yapılan işlemlerde rastlanır.
Anlaşmada belirlenen vadenin bitim tarihi, repoya konu olan yatırım aracının faiz veya kupon ödeme günüyle aynıdır. Bu türe genellikle portföylerinde yüksek getirili yatırım aracı bulunduran; ama yatırım araçlarının elden çıkarmadan getirisini elde etmek isteyen gerçek ya da tüzel kişiler başvurmaktadır.
Döviz Swapı Repoları Repoya konu olan yatırım aracına benzer kalitede bir teminat söz konusu olabilmektedir. Vadeli döviz piyasayı aracılığıyla yatırımcı, herhangi bir döviz cinsinden yapılan işlemlerden avantaj sağlayabilme şansı verir.
Esnek Repo Nedir? Parasını borç veren yatırımcının, karşı tarafa paranın bir kısmını önceden anlaşılan vade ve koşullarda geri çekme hakkı karşılığında belirli bir faiz oranından ödeme yapacağı konusunda esneklik verir. Yani yatırımcı, ödünç verdiği para açısından sahip olacağı likit imkan ile belli bir faiz oranından ödeme yapar.