Hisse senedi fiyatları nasıl belirlenir? Hisse senedi fiyatları nasıl oluşur? Nasıl hesaplanır? Hisse senedi fiyatını etkileyen faktörler nelerdir? Dünyada ne kadar var varlık varsa, temel veya teknik analize dayanarak hareket etmez. Zaten etmiyor da. Bugün geliştiren analiz sistemi veya bilenen buna grafikte dahil ne varsa, bu piyasaları yenmek zordur. Neden zordur? Birkaç indikatöre bakarak, birkaç kanal çizgi çizerek, grafiklere trendin nereden bile başladığını bilmeden hiçbir tutarlılığı ve gerçekliği olmayan Fibo tavşan üreme formülünü oturtarak, piyasada saniyeler, dakikalar veya saatler sonrasını ön görmenize veya bir sonraki hamlenin ne olacağını bilinmesinin imkan yoktur. Hisse senedi fiyatları nasıl belirlenir? ayrıntılı inceleme yapalım.
Bunlar en bilinmez olduğu halde bugün hisse senetlerinin fiyatlarının temel analiz, PDD, Temettü Verimi, FAVÖK, F/K vs. Gibi değerlendirmelere göre oluştuğu hususu, bugüne kadar aydınlatılamamış ve bilimsel olarak ispatlanamamıştır. Çünkü hiç kimse, piyasaların bu değerlendirme kriterleri de dahil, teknik analiz, Dow, Elliott teorileri, psikoloji, coşku ve panik halleri de dahil, dünyadaki herhangi bir finansal varlıkta oluşmuş bir tane ( Üç beş tane demiyorum ) değer gösteremez ve ispat edemez. Yani bu tür şeyler, hiç de doğru olmayan yaklaşımlardır.
Hisse senedi fiyatları nasıl belirlenir? Bir hisse neden çok pahalı veya ucuzdur. Bu sorular her yatırımcının kafasını kurcalar ve en çok merak edilen soruların başında gelir. Bilançoları bozuk, borcu olan şirketin hissesi fiyatı 9.00 TL iken lira iken Bilançoları iyi, borcu olmayan ve temettü verimi iyi olan şirketin hissesi, neden 3.50 TL’dir. İlginçtir ama böyledir.
Çünkü öyle hisseler vardır ki, piyasaların spekülatif olarak değerlendirilse bile bugün neden o fiyatlarda olduğunu açıklayacak kimsenin de bir metodu da yoktur. Örnek olarak Konya Çimento şu anda 296.20 TL, EgeEndüstri 268.30 TL, Tüpraş 84.80 vs. Ama bir de çok düşük hisse senetleri var. Mesela Global Menkul değerler. Şu anda .0450 Krş. Ak Enerji 0860 Krş. Yani yukarıdaki tüm kriterlere göre ne hesabı yapılırsa yapılsın, bazıları çok yüksek, bazıları çok düşüktür.
Peki bu hisseleri grafiklerde belli değerlere eriştiren nedir? Bu hisselerin trend oluşumları ve katsayı aralıklarıdır. İnsanların kabul etmedikleri veya edemedikleri bir şey var. Grafiklerde hangi değer oluşturuluyorsa ( Oluşuyor denilmemektedir ) rastgele veya çeşitli mecralardan gelen alım satım emirleri ile oluşmamaktadır. Çünkü, değişik düşünce, para, psikoloji ve kullandığı analiz sistemleri farklı olan insanların belli değerlerde konsensüs sağlamaları da zordur. Çünkü bir hisseye herkesin biçeceği değer, başka başkadır.
Burada bazı şeyler önemli ve açıklanamayacağı için sadece şunu söyleyebilirim. Dünyada ne kadar finansal varlık varsa, güçlü eller tarafından idare edilen ve piyasalardaki fiyatları oluşturan bir yapı vardır. Tüm finansal varlıklardaki fiyatlandırmaları, bunlar yapmaktadır. Ve bu işleyişi, alım satım yapanların alım satım emirleri, korkular, panikler, psikoloji, konjektür etkilememektedir. 1929 gibi bir buhran çıksa, o bile işleyişi durduramayacak ve yapısını bozmayacak kadar etkin ve sağlam bir yapıya sahiptir. Çünkü tüm fiyatlar ve trendler önceden oluşturulmuş olup gelecekte hangi değerlere düşeceği, hangi değerlere çıkacağı önceden bellidir.
Nasıl bir şey olduğu sorulursa? % 100 Mantıklı fiyat gönderen, yüklenilen fonksiyonları hatasız işleten, bir yazılım bir yapay zeka….! Fonksiyonel sinir hücreleri ile yüklenilen algoritmalar sayesinde dünyadaki tüm hisse senetlerine, Forex’te işlem gören tüm varlıklarda dahil uluslar arası işlem gören tüm varlıklara, oluşturulmuş trend katsayı aralığında destek ve dirençleri oluşturan parametrelerdeki fiyatları grafiklerde gerçekleştirmek için, otomatik al-sat komutu veren bir mekanizma….! Otomatik al-sat emirleri ile oluşturduğu bir piyasa…! Artı trilyonlarca dolar para gücü…! Artı değişik şirketler üzerinden piyasa ve fiyat oluşturmak yapılan işlemler….! Kısacası grafiklerde baterinin ritmi gibi insanların anlayamayacağı bir matematiksel ritim…! İnanılmaz gibi gelebilir, ama gerçek. Hiçbir insan müdahalesi olmadan çalışan algoritmic bir sistem…! İnsanlar ister inanır, ister inanmaz.
Sonuç olarak grafiklerde tüm fiyatları, bu yapay zekadan başka hiçbir şey belirleyemez. Kimsenin de buna gücü yetmez. Onun haricinde ne söylenirse söylensin, ne savunulursa savunulsun inandırılıcıktan uzaktır. Şimdi bu yazıyı okuyanların bir kısmı bazı şeyleri tek doğru kabul ettikleri için, bazı şeyleri anlamakta zorlanabilirler. Çünkü bazı kesimler bazı şeylere yıllardır öyle yönlendirildiler ki, başarısızlıklarına ve hata yapmalarına rağmen, kalıpların dışına çıkıp düşünemiyor, uygulayamıyorlar. Onun için bugün insanlara piyasaların kitaplarda yazılanlar , uygulananlar, öğretilenler ve düşündükleri şeylerin dışında geliştiğini anlatmak çok zor. Hazmetmeleri ve kabul etmeleri zaman alacaktır diye düşünüyorum.
NOT: “ Borsa piyasalarında son dönemde gündemi yoğun bir biçimde meşgul eden yüksek frekanslı işlemler (High-Frequency Trading / HFT); milisaniyeler gibi kısa sürelerde belirli algoritmalara dayanarak, çok yüksek hızlarda hisse senedi alım satımı yapan otomatik bilgisayar işlemlerini ifade etmektedir. Alım satım işlemlerine bilgisayarlar karar vermekte, çok kısa sürelerde çok sayıda işlem gerçekleşmektedir. “ Bunun, yukarıda yazılanlar ile hiçbir alakası yoktur. Böyle şeyler piyasaları yenemez. Birkaç işlemden sonra hata verdirilip patlatılır. Yani saf dışı edilir.