Swap nedir? Döviz manipülasyonu nasıl yapıldı?

Swap nedir? Döviz manipülasyonu nasıl yapıldı?

Son günlerde olumsuz senaryolardan bahsedildi ve yurtdışındaki TL fiyatlamaların Swap faiz rakamları ile ilgili birçok olumsuz senaryolar yazılıp çizilmeye söylenmeye konuşulmaya başlandı. Bugün geldiğimiz noktada hiçte beklenildiği gibi bir panik havasında geçmediğini birazda dengelenmenin durulmanın olduğunu hem endeks anlamında hem de dolar TL anlamında o paniğin ve karabulutların bir miktar dağıldığını görüyoruz.

Tabii bunu neden bu şekilde oldu Merkez Bankası’nın burada önemli birkaç müdahalesi dokunuşu olduğudur.  Bunlardan bir tanesi Swap sınırlamasıdır. İsterseniz şimdi Swap konusunu ele alalım. Aslında çok bu konuşuluyor sosyal medyada olsun piyasada aktörler çok fazla konuşuyorlar ve bunun ne olduğunu isterseniz biraz daha halk diliyle anlatmaya çalışayım. İşte Swap nedir? Ya da Swap faizleri yükselmiş gibi çok soru geliyor bize onları dilimiz döndüğünce anlatıyoruz. Şimdi çok basite indirgemek gerekirse Swap’ın Türkçesi takas demektir. Swap faizi de takas faizi demek. Takas faizi de aslında bir şeyi taşımanın maliyeti demek. Nakliye maliyeti gibi düşünebilirsiniz. Biraz daha anlaşılır bir hale getirmek için şöyle bir örnek verebiliriz. Mesela bir cep telefonun fiyatının artıracağını düşünüyorsanız ve onu bir an önce almak istiyorsunuz ama cebinizde para yoksa bu parayı borçlanmanız gerekir.

 Bankaya gidersiniz dersiniz ki ben beş bin lira kredi istiyorum. Bankada size bir faiz karşılığında bu krediyi verir artık sizin beş bin liranız olur. O beş bin lirayla gidip bir cep telefonu alabilirsiniz. Neden çünkü cep telefonu fiyatlarının yükseleceğini düşünüyorsunuzdur o aslında sizin paranız yoktu siz borçlandınız. Şimdi bunu Swap piyasasına göre siz bir yabancısınız TL’nin değer kaybedeceğini dolar karşısında yükseleceğini düşünüyorsunuz ya da istiyorsunuz.

 Artık burası sizin siyasi görüşümüze ya da o ilk ülkenin ekonomisine de para verin karşı duruşumuza göre değişir. Doların yükseleceğini düşüyorsunuz ama sizin TL değeriniz yok bu durumda ne yapmanız lazım.  İlk önce doları almadan önce TL satış pozisyonunda şort pozisyonunda yapmak için önce bir TL borçlanmanız lazım.

Yani bunu birisinden ödünç almanız gereklidir. Peki, size bunu ödünç verecek kişi az önceki örnekteki gibi bankalar gibi bir faizde bir bedelle vermek durumunda. Siz eğer nasıl ki bir cep telefonun fiyatı örnek veriyorum bin liraysa siz bin lira faizle.

Borçlanın iki bin liraya o telefonu almanın hiç anlamı olmayacağını düşünüyorsanız. Aynı bu Swap piyasasını da Londra’da bu işin TL faizlerinin borçlanma maliyetinin nakliye taşıma maliyetinin yükselmesi yüzünden.

Doların yükselişine oynayan yabancılar köşeye sıkışmış oldu. Benim aklıma gelen en basit haliyle anlatım.  Yani şu meşhur her yerde görülen okunan swap faizleri aslında TL’nin Açık pozisyonda satış pozisyonu davranıp dolar talebini. Kısmak için ya da dolar alabilmek için ödenen bir maliyeti oldu. Peki, ne oldu. Şimdi benim böyle düşünüyordum ben yabancı dedim ki dolar TL değersiz deşecek. Dolar karşısında değeri TL düşecek dolar değerlenecek. Ben gittim dolarda Long yani alım pozisyonu yaptım.

TL’de şort yani satım pozisyonu öyle yaptık.  Şimdi ben artık her gün borçlandık. TL’ye bir maliyet ödüyoruz. Her akşam bir para ödüyoruz.

Bugün dün akşam o bu paraya yıllık yüzde doksan’dı bugün ben yayına girmeden önce yüzde üç yüz ellilere düşünce benim artık bunu yapmamın hiçbir anlamı kalmamaya başladı.  Ne yapmamız gerekiyor.  TL’yi bir an önce borçlanmak yerine edinmem gerekiyor ya pozisyonumu kapatmamız gerekiyor.

Ya da Türk varlıklarında satış yapacağım. İşte bugün ne oldu dolar TL’nin bugün rahatlamasını beş elli’lere geri gelmesini Birazda bu türbülansın azalmasının ama aynı zamanda maalesef Borsa İstanbul’un satış Görünmesinin ana sebebi bu.

 Şimdi artık Swap Savaşları var.  Swap savaşların Merkez Bankası’nın attığı adımlarla, aldığı kararlarla,  hamlelerle eğer Türk Lirası kazanırsa biz bu türbülanstan hiç paniklemeden rahatlıkça çıkabiliriz. Ama eğer hala iyi bir şekilde yurtdışındaki yabancı fonlar diyelim.

Bu TL pozisyonunda ısrarcı olur da bu maliyeti katlanmaya devam ederlerse ki hiç anlamlı değil.  O zaman bizim buradaki geri tepki atamız birazda zorlu olabilir. Bunu da çok yakından takip etmek gerekiyor.