İçindekiler
Enflasyon nedir? Enflasyon ne işe yarar? Anlamı nedir? Enflasyon nasıl yükselir? Tarihçesi nedir ve nerelerde kullanılmaktadır? Enflasyon dünyada tefecilerin aldıkları yüksek faizlerle başladı. Bu tefecilerin insanlar üstündeki en büyük günahıdır. Başlama tarihide 1550’dir ve İspanyollarla başlamıştır.Bir anlamda, para değerinin düşmesi biçiminde kendini gösteren ekonomik ve parasal süreçtir. Halk dilinde adı da yaşam pahalılığıdır. Örnek: Almak istediğiniz bir ev veya araba veya etmek vs. Şu an 1 yıl öncesine göre daha pahalı ise, bunun nedeni enflasyondur.
Enflasyon Çeşitleri Enflasyon nedir? Enflasyon ne işe yarar? İki tür enflasyon vardır. Birincisi Talep enflasyonudur. Yani para bolluğundan dolayı daha fazla mal ve hizmet talep edilmesine ve fiyatların artmasına yol açan olaydır. Harcamalar ve ihracat toplamının üretim ve ithalat tutarını aşması, talep enflasyonu meydana getirir. Diğeri ise Maliyet enflasyonudur diğer bir anlatımı ile mal ve hizmetlerin maliyetinin sürekli artmasıdır.
Enflasyonda satın alma gücünde zayıflar. İnsanlar geçinemedikleri için, sosyal huzursuzluklara yol açar. En çok zararı genellikle dar ve sabit gelirliler (memurlar) çok zarar görür. Çünkü gelirleri yükselen ürün fiyatlarını almakta zorlanmaya başlar. Ve yine enflasyondan en çok zarar görenler para halinde tasarruf yapmış olanlarla alacaklı bulunanlardır. Çünkü paraları yükselen ürünler karşısında gittikçe erimeye başlar. Bu borçlular için ise tam bir avantajdır. Çünkü paranın değeri düştüğü için borçlarını daha kolaylıkla ödeyebilirler.
Enflasyon devam ettiği sürece herkes değeri günden güne düşmekte olan parayı elden çıkarıp mala veya gayrimenkule yatırır. Bu yüzden her çeşit mala karşı talep artar. Böylece paranın tedavül sürati artarak para değerinin düşmesine sebep olur. Bu ülkelerin ekonomilerini de derinden etkiler. Çünkü enflasyon, dış ödemeler dengesini de sarsar. Bütçe açığı daha fazla artacağında, giderleri karşılamak için dış borçlanma artar. Bir ülkede olağan üstü durumlarda bu enflasyon daha da artar. Nedir bu sebepler? Savaş, doğal afet, siyasi kriz, o ülkenin parasının değerli paralar karşısında hızla değer kaybetmesi olarak sayılabilir.
Enflasyonun ılımlı olarak tanımlanabilir ama bir de çok kötüsü vardır. Hiperenflasyon…! Bu durumda mal fiyatları kontrol dışına çıkar. Bunun en büyük örneği, 1920’lerde Almanya’dır Yüzde otuz bin enflasyon sırasında 1 ABD Doları 4 trilyon 2 yüz 10 milyar 5 yüz milyon Alman Markı değerine ulaşmıştır.
Enflasyon ne anlama gelir? Fiyatlarda sürekli artış halinde olmasına enflasyon diyoruz ama birkaç mal veya hizmetin fiyatının artması enflasyon olarak kabul edilmiyor artık. Enflasyondan söz edebilmek için mal ve hizmetlerden oluşan bir sepetin fiyatının artması gerekiyor. İkinci olarak da bu sepetin fiyatının sürekli artış içinde olması gerekiyor. Sepeti oluşturan mal ve hizmetlerin fiyatı bir kez artmışsa buna enflasyon değil fiyat artışı diyoruz.
Peki, bir ülkenin enflasyonu nasıl hesaplanır? Resmi istatistik kurumları açısından oldukça zordur ama bazı mallardan bir sepet oluşturularak hesaplama gerçekleştirilir. Sonra da bu sepet değerinin zaman içerisindeki değişimleri gözlemlenir. Oluşturulan bu endeksin genel olarak iki hesaplanma yöntemi bulunuyor; Tüketici Fiyat Endeksi(TÜFE) Tüketim malları veya hizmetlerinin (benzin, gıda, giyim, otomobil gibi)hesaplanmasında kullanılır. Tüketicinin perspektifinden değişimi gösterir. Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE ) Yurtiçinde üretilen mal ve hizmetlerden oluşturulan endeksteki değişimleri gösterir. Yukarıdaki iki kategori için de, mevsimsel etkilerin bulunmadığı ve Çekirdek olarak adlandırılan hesaplama yöntemleri bulunmaktadır.
Enflasyon oranları açıklanırken, muhakkak merkez bankalarının mevcut rakamla ilgili izlenimleri de yakından takip edilir. Birçok ekonomide faiz oranlarını merkez bankaları belirlerken, bu bankaların da en dikkat ettiği göstergeler arasında TÜFE ve ÜFE bulunur. Faiz oranları kredi piyasasını direkt olarak etkiler çünkü yüksek faiz oranı borçlanma maliyetini artırır. Faiz oranlarını değiştirerek, merkez bankaları para piyasasındaki istikrarı sağlamaya çalışırken, istihdam ve büyümeye de destek olmaya çalışır. Faiz oranının düşüşü, tüketici harcamalarını artırarak büyümeyi destekleyici bir görünüm oluşturabilir.
Döviz kuru, faiz oranı ve enflasyon oranı birer fiyattır, yani sonuç değişkenidir. Döviz kuru ulusal paranın yabancı bir para karşısındaki değeri, ya da fiyatıdır. Hele ki bu arada enflasyon oranının da artacağı, buna karşın gelir düzeyinin artmayacağı beklentisine girildi ise, ulusal paradan dövize geçiş hızlanır. Biz buna para ikamesi diyoruz. Türkiye 2003 yılından, 2009’a kadar ters para ikamesi yaşadı. Yani bireyler dövizden TL’ye döndüler. Çünkü enflasyon oranı düşüyordu. Ancak 2009 krizi sonrasında hafiften de olsa bu eğilim tersine döndü. Haziran 2013’ten bu yana ise para ikamesi hızlandı. Aralık ayından itibaren bu eğilim daha da güçlendi. Bu da döviz kurundaki artışı beklenenin üzerine taşıdı.
Türkiye’de enflasyon oranının döviz kuruna duyarlılığı, çok yüksek. Çünkü üretim yapmak için ithalat yapmak zorunda olan bir ülkeyiz. Enflasyon nedir? Enflasyon ne işe yarar? Nitekim toplam ithalatımızın %73’ü ara malı ithalatından oluşuyor. Bundan dolayı da girdi fiyatları arttığında, hem TÜFE hem de ÜFE yükseliyor. Enflasyon ve döviz kurundaki yükseliş ise faiz oranı artışını zorunlu kılıyor. Eğer TCMB buna direnirse kur artışı daha da hızlanıyor. Sözlerimizi 03.03.2017 Yani bugün açıklanan enflasyon oranları ile bitirelim;Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan verilere göre, Şubat ayı enflasyonu beklentilerin üzerinde yükseldi. Yüzde 0,81 artış kaydedildi. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise yüzde 1,26 arttı. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 10,13, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 15,36 oldu.Yüzde 10,13 seviyesine ulaşan enflasyon verisi son 5 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.
Bu yayın en son değiştirildi 12 Şubat 2020 10:33
Solana'nın Kuruluşu ve Temel Özellikleri ($SOL) Solana, 2020 yılında Anatoly Yakovenko tarafından kurulan bir blok…
Bitcoin İçin ETF Neden Önemli? ETF Nedir? Günümüzde, finansal piyasalarda dijital varlıkların önemi arttıkça, Bitcoin…
Kredi faiz oranlarının düşmesi, birçok faktörün bir araya gelmesiyle mümkün olabilir. Merkez Bankası'nın temel faiz…
Resmi Gazete'de "Turizm Amaçlı Konut Kiralama ve Bazı Kanunlarda Değişiklik" kanunu yayımlandı ve yürürlüğe girdi.…
Japon Emeklilik Fonu, dünyanın en büyük emeklilik fonlarından biri olarak biliniyor. Yılın üçüncü çeyreğinde fon…
Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, düzenlediği basın toplantısında Türkiye'nin enflasyonla mücadelesine ve Merkez Bankası'nın…
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır. Bu siteye giriş yaparak çerez kullanımını kabul etmiş sayılıyorsunuz.